Interview: Invading Holland

Kennen jullie Stuart nog, van Invading Holland? Een tijdje geleden tipte ik zijn website, waar hij schrijft over zijn avonturen. Nu vertelt hij aan Schrijfmeisje.nl zijn verhaal: over hoe hij per ongeluk in Nederland terecht kwam en na elf jaar nog steeds verrast wordt door onze gewoontes. Maak kennis met Stuart Billinghurst.

“Het gebeurde per ongeluk.” Stuart kon maar geen baan vinden nadat hij zijn studie Theatre Design had afgerond. “Een vriend stelde voor om eens te kijken naar het banenaanbod in de computerspelletjeswereld, dus ik nam gewoon aan dat het ontwerpen van decors op het toneel hetzelfde zou zijn als het ontwerpen van levels in die spelletjes.”

Hij vond iets en solliciteerde voor een baan in Amsterdam zonder zich te realiseren dat het in Amsterdam was. “Er stond geen adres of telefoonnummer bij en het was een .com-emailadres. Ik ontdekte pas dat het in Nederland was toen ze me uitnodigden voor een gesprek – in Nederland.” Stuart dacht dat het een eenmalig reisje was, maar hij kreeg de baan. “Het zou maar voor een halfjaartje zijn. Ik werk er nu nog steeds.”

Hij lacht: “Trouwens, die theorie over hetzelfde doen als wat ik tijdens mijn studie heb geleerd bleek totaal niet waar te zijn, dus ik moest alles vanaf het begin leren.”

De eerste shock

“Ik kwam telkens weer in rare situaties terecht waar ik niets begreep van de Nederlandse cultuur.” Zijn eerste cultuurshock? “Zwarte piet,” zegt Stuart met zijn beste Nederlands en gelijk verschijnt er weer een glimlach op zijn gezicht. Hij liep gewoon op straat. “Plotseling kwamen er allemaal zwarte pieten op me af, zingend en dansend, en ik had geen idee wat me overkwam. Toen kende ik Sinterklaas nog niet en dan is het best een sinister iets.”

Dat is nu wel anders: het is zelfs zijn favoriete Nederlandse traditie. “De hele familie komt bij elkaar, niemand weet wie wat gekocht heeft, er zijn gedichten en grappen. Zo vergat ik de eerste keer dat ik mijn schoonouders ontmoette mijn tandenborstel. Negen maanden later vierden we Sinterklaas met z’n allen. Raad eens wat? Ik kreeg twintig tandenborstels!”

Alles is oranje

“Het verbaast me nog steeds hoe bizar druk het wordt. Ik heb nog nooit zoiets gezien,” zegt Stuart. Toch is Koninginnedag zijn favoriete, Nederlandse feestdag. “De hele stad verandert in een gigantisch, oranje feest. Ik heb geen oranje kleren dus ik gebruik mijn oranje haar gewoon als excuus…”

Dutch circle parties

Als je denkt dat zwarte piet één van de raardere dingen is voor expats, dan heb je het mis. Het komt niet eens in de buurt van het allervreemdste dat wij Nederlanders massaal doen. “De eerste keer dat ik naar een Nederlandse verjaardag ging, verwachtte ik een feestje met een hoop mensen die rondliepen en dronken, maar in plaats daarvan trof ik ze zittend aan, in een cirkel met een kopje thee en taart. Dit had ik nog nooit gezien.”

Geef het maar toe, jij doet het ook… Voor ons is het heel normaal, maar Stuart begrijpt er nog steeds geen snars van (en ik ook niet, als ik erover nadenk). “Mijn vrienden hebben geprobeerd om een circle party te vermijden door de meubels anders neer te zetten, maar iedereen sleepte ze gewoon weer in een cirkel.”

Niet alleen was onze manier van vieren vreemd voor Stuart. “Ik moest even wennen aan die drie kussen want in Engeland doe je dat helemaal niet. Grappig trouwens dat je op een verjaardag iedereen moet feliciteren en niet alleen de jarige.”

De taal

Onze taal was en is nog steeds niet makkelijk voor Stuart. Hij heeft wel wat lessen gevolgd, maar kon nooit in de praktijk brengen wat hij daar leerde. “Mijn eerste zinnen waren ‘ik spreek een klein beetje Nederlands,’ en ‘ik heb geen idee wat je zegt.’ Zelfs die eerste deed ik lange tijd verkeerd, want ik zei ‘ik spreek een klein Nederlands.’ Pas toen ik mijn vrouw ontmoette, leerde ik de taal spreken. Nu kan ik een simpel gesprek in het Nederlands voeren.”

Nederlands en namen

Stuart vindt ‘inderdaad’ een leuk woord omdat het in de UK anders gebruikt wordt dan hier. “Ik gebruikte het voor alles, gewoon omdat het hier niet echt iets betekent. Ik vind ‘gezellig’ ook leuk,” voegt hij er aan toe, het woord uitsprekend met zachte G’s. “Net als ‘moeilijk’ en ‘makkelijk,’ al haal ik ze na al die jaren nog steeds door elkaar.’”

Ik kan me best voorstellen dat oerhollandse namen bizar klinken voor een Engelsman, maar zijn eerste antwoord verrast me. “Sam is raar, omdat ik nooit weet hoe ik het uit moet spreken. Koen is ook vreemd gezien het een racistische term is in het Engels. Van der Leeuw is best cool nu ik weet wat het betekent.” Leuk detail: het interview vond plaats in Café Van Leeuwen. Greetje en Saartje, namen waar ik op doelde, heeft hij nog nooit gehoord, maar hij doet wel een poging om de laatste uit te spreken. Dan herinnert hij zich ineens iets: “Het duurde lang voor ik Gerrit fatsoenlijk uit kon spreken. Mijn moeder kan het nog steeds niet en gebruikt de G van ‘joggen.’”

Eerlijke mensen

“Nederlanders zijn leuk. Een hoop mensen vinden ze onbeleefd en oppervlakkig, maar ik vind ze eerlijk. Soms iets té,” geeft Stuart toe. “Wij Engelsen zijn vaak veel te beleefd en draaien om alles heen. We verontschuldigen ons voor dingen die we niet eens gedaan hebben. Mijn vrouw wordt er gek van als ik dat weer eens doe.”

Pluspunten voor stamppot en bitterballen

Je zou verwachten dat hij stamppot maar niets vindt, maar het tegendeel is waar: hij is er gek op. Niet alleen stamppot valt bij hem in de smaak: “Bitterballen zijn top! Wat een geniale snack. Speculoos en stroopwafels zijn ook heerlijk en Nederlandse biertjes zijn sowieso beter dan Engelse.” Hoewel hij het hele idee van beschuit met muisjes best cool vindt, moet hij niets van beschuitjes hebben. “Ik vind er niets aan, veel te droog. Het idee en de muisjes vind ik wel heel leuk, al ben ik er nog niet achter wat de muisjes precies zijn…” Haring eten lijkt hem niets. “Ik vraag me altijd af hoe je die graatjes niet per ongeluk in kan slikken.”

Terrorist

“Wat is dat in godsnaam?!” was Stuarts eerste gedachte toen hij de luchtalarmoefening voor het eerst hoorde. “Toen iemand het me uitlegde, dacht ik: maar wat als een terrorist aanvalt op de eerste maandag van de maand?” Inmiddels is hij er wel aan gewend en speelt zelfs het spelletje mee wanneer er nieuwe collega’s zijn. “We bedenken volledig willekeurige redenen,” grinnikt hij.

Fietsen

“Als kind zijnde fietste ik veel, maar ik had al jaren geen fiets meer aangeraakt toen ik hier kwam. Het achteruittrapsysteem vond ik lastig en de eerste keer dat ik een fiets had in Nederland ontdekte ik ineens – tijdens het fietsen – dat er geen handremmen op zaten. Ik ben gewoon ergens tegenaan gereden. Ja, dat was een leermomentje.” Oversteken gaat volgens hem ook heel anders in ons kleine kikkerlandje. “In de UK hoef je alleen maar uit te kijken voor auto’s. Hier heb je bijna doodservaringen als je niet oplet met al die auto’s, fietsers en trams. Wat ik altijd heel grappig vond toen ik in Haarlem woonde, was dat ze de verkeerslichten uitzetten na zes uur.”

Volkslied

“Dit is niet het meest vrolijke volkslied, wel dan? Het is eigenlijk best deprimerend. Volgens mij zegt het: ‘Ik ben Nederlands tot ik dood ga,’ aan het begin. Dat is niet bepaald omarmen dat je Nederlands bent. Ik snapte trouwens ook niet waarom het halverwege ineens over een Spaanse koning gaat. Het Engelse lied is ook niet supervrolijk, maar na het Wilhelmus gehoord te hebben, is het Engelse nog best upbeat.”

Een voldoende!

Afgezien van de circle parties lijkt Stuart zich prima op zijn gemak te voelen hier in Nederland en hij geeft het dan ook een acht (van de tien). “Ik geef voorkeur aan de Nederlandse cultuur, en ik zie mezelf dan ook niet teruggaan naar London.” Meestal is het juist andersom: “Een hoop expats zijn juist heel negatief.” Stuart niet. Hij heeft gewoon geaccepteerd dat we dingen anders doen, en dat onze verjaardagen in cirkels gevierd worden.