In dubio door DUO: Langstudeerder of niet?

Ik ben niet bepaald een feestbeest die haar stufi helemaal wegzuipt. Nee, ik ben eerder zo’n non-stop gestresste nerd die dat essay al eeuwen voor de deadline klaar heeft. Toch mag ik dankzij de regering mijn portemonnee helemaal omkeren. Omdat ik moest stoppen met mijn vorige studie. Vanwege gezondheid. En bedankt, jongens.

Dat kan allemaal hoor

Die ellende begon allemaal in september 2011 toen de regering met dit fantastische plan kwam – er moest immers bezuinigd worden. Ik snap best dat iedereen moet bezuinigen (kijk eens hoe al die arme oudjes gekort worden), dus ook wij studenten. Prima. Doe je te lang over je studie, dan moet je daar gewoon voor betalen, zegt de regering. €3.063 extra. Een schijntje vergeleken de UK en de US. Een vermogen voor de meeste studenten in Nederland. Bij mij op de uni betekent dat, als je in termijnen betaalt tenminste, dat je €1208,50 per keer moet betalen. Ja, dat is bijna net zo veel als het normale collegegeld (€1771). Maar ach, hè? Dat kunnen we natuurlijk makkelijk ophoesten.

Bewuste keuzes

Daarnaast zou het ons stimuleren om bewustere keuzes te maken. En dan natuurlijk niet op het gebied van milieu en groen leven, maar op het gebied van studeren. We hebben het heft volledig in eigen handen: met de juiste keuzes ontloop je die boete. Denken ze. Weet je, ik snap best dat we niet kunnen blijven studeren tot we 35 zijn (ik kan me ook niet voorstellen dat iemand dat zou willen), en het is opzich niet verkeerd dat de regering daar iets aan wil doen. Jammer alleen dat het zo abrupt wordt gedaan – of moet ik zeggen, roekeloos? En is dat niet wat ze proberen aan te pakken, dat roekeloze?

Dag studie

2009 was voor mij een jaar van keuzes. Toen mijn artsen zeiden dat mijn studie voortzetten a. niet verstandig en b. eigenlijk toch ook praktisch onmogelijk was, besloot ik – heel bewust – om er een punt achter te zetten. Een bewuste keuze: is dat niet wat de regering wilde? Met hele papierwinkels van mijn artsen en studentendecaan op de HU heb ik kunnen regelen dat mijn stufi op nul gezet werd, zodat ik bij een nieuwe studie weer recht zou hebben op de volle vier jaar. Klinkt alsof ik het goed voor elkaar had, toch? Maar die langstudeerboete hing mij toch boven het hoofd – die anderhalf jaar op de HU telden als twee jaar en dat zou betekenen dat ik komend jaar moet dokken. Ik word gestraft voor iets waar ik, zelfs als ik helderziend was geweest, niets aan kon doen. Ik werd gestraft omdat de regering halsoverkop iets invoerde, zonder gelijk studievertraging door bijzondere omstandigheden in acht te nemen. Fijn.

Lief hè

Gelukkig, de regering is zo lief om nog een uitzondering te maken voor mensen die zich niet helemaal klemzuipen of liever voor de herkansing gaan, maar die toch meer tijd nodig hebben. Vanwege gezondheidsproblemen, bijvoorbeeld. Als jij tijdens je huidige studie chronisch ziek wordt of bent, dan kan je een jaar langer stufi krijgen en dat jaar wordt dan ook nog niet meegerekend voor de boete. En zo dachten ze dat ze gebakken zaten. Zij blij, wij blij. Zoiets.

Vergeetachtig

Toen bleek dat ze de deeltijdstudenten vergeten waren. En de groep studenten die niet zozeer extra tijd nodig heeft, maar de studie überhaupt niet af kan maken door gezondheidsproblemen. Dan kan je alles nog zo netjes geregeld hebben zoals ik, dat maakt niets uit. Die inschrijvingsjaren blijven staan, èn ze tellen mee.

Vijfdejaars

In feite maakt mij dat een vijfdejaars komend jaar. Ik zit dan ook al sinds september in de stress (alsof ik van nature nog niet gestresst genoeg ben) en heb het cassettebandje van DUO al talloze keren gehoord, net als de niet-begrijpende medewerkers. Iedereen daar riep dat ik de boete zou krijgen, maar daar kon ik niet bij met mijn hoofd. Eén medewerker in februari ook niet, want zij hield voet bij stuk dat ik me geen zorgen hoefde te maken. Die ene keer deed ik dat dus ook niet. Wat een opluchtig. Wat een fout.

Leermoment

Eén: kijk nooit naar je gegevens bij Mijn DUO. Twee: klik NOOIT op het kopje Langstudeerders. Toen ik dat deed, voelde ik een blok beton in mijn maag. Alsof ik in X2 was gestapt. Ik was het zat en daarom ging ik verhaal halen bij DUO. Dit keer niet per telefoon, maar op het kantoor.

In de war

Daar stond ik gisteren, met mijn strijdtekens op mijn gezicht geschilderd en een ik-lust-je-rauw blik. Ik viel bijna om van verbazing toen ik a. geholpen werd door iemand die wèl leek te weten hoe het zit, en b. te horen kreeg dat ik geen – ik herhaal, geen! – langstudeerboete krijg. En dat heb ik zwart op wit. Een weekje of twee geleden is er namelijk tóch nog een wet gekomen voor de groep die zijn studie om uitzonderlijke redenen niet af kon maken. Het meisje dat mij hielp was ook verbaasd: stond dit nog niet op de site van DUO? Nee. En om iedereen die in hetzelfde schuitje als ik zit toch een beetje gerust te stellen, kun je hieronder lezen hoe het zit (niet mijn eigen tekst, voor de duidelijkheid, maar letterlijk wat op de Rijksoverheid staat):

Studievertraging door bijzondere omstandigheden

Het kan gebeuren dat u door bijzondere omstandigheden langstudeerder in het hoger onderwijs wordt. In sommige gevallen moet u bij uitloop direct het verhoogde tarief voor langstudeerders betalen. In andere gevallen is er een aparte regeling, zoals compensatie uit het profileringsfonds van uw onderwijsinstelling. Het profileringsfonds is een fonds waarmee instellingen voor hoger onderwijs studenten financieel kunnen ondersteunen. Het is ook mogelijk dat u extra tijd krijgt om tegen het reguliere wettelijke collegegeld te studeren.

Als bijzondere omstandigheden kunnen gelden:

• een functiebeperking;
• ziekte, zwangerschap, bevalling, bijzondere familieomstandigheden of een lichamelijke, zintuiglijke of andere functiestoornis;
• wachttijd voor co-schappen bij studie geneeskunde;
• uitloting;
• stage in het buitenland.

Uitgebreide informatie hierover vindt u in Moet ik het verhoogde tarief betalen als ik door bijzondere omstandigheden langstudeerder in het hoger onderwijs ben?.

Hernieuwde rechten studiefinanciering

Er geldt een uitzondering voor studenten die niet in staat zijn hun opleiding met goed gevolg af te sluiten vanwege een handicap of chronische ziekte die tijdens de bachelor- of masteropleiding is ontstaan. De teller voor de langstudeerdersmaatregel gaat voor deze studenten weer op nul. Deze groep studenten krijgt hernieuwde rechten op studiefinanciering. Hiervoor gelden specifieke voorwaarden.

Rijksoverheid.nl

Eind goed, al goed

Petje af voor DUO, waar ik eindelijk met een goed gevoel vertrok. En ook een beetje voor de regering, die nu een groot deel van de uitzonderingen erbij heeft gepakt. Dat betekent niet dat ik regelrecht achter de langstudeerdersmaatregel sta. Immers, tijdens de Olympische Spelen mogen ze ook niet ineens de regels van atletiek of zwemmen aanpassen. Waarom zou de regering dat wel mogen? Laat dan de boete op z’n minst ingaan voor de studenten die voor het eerst gaan studeren en niet voor diegene die nooit de kans hebben gehad om zich bewust te zijn van het moeten maken van bewuste keuzes.