Het Nationale Ballet: Notenkraker en muizenkoning

“Ik zou toch zo graag een keer ballet zien,” zei een van mijn vriendinnen toen ze mijn balletkalender zag hangen. Dat was in oktober 2014 en ik prentte het gelijk goed in mijn hoofd voor haar verjaardag begin 2015. Afgelopen vrijdag was het dan zover en zat ik met mijn vriendinnetje bij Notenkraker en muizenkoning.

Ze koos voor Notenkraker en muizenkoning omdat ze als klein meisje gek was op het verhaal over Clara, die een Notenkraker-pop cadeau krijgt. ’s Nachts droomt Clara over de pop en… over de muizenkoning. Dit ballet is dan ook een wervelend, droomachtig avontuur op de muziek van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski. De versie die Het Nationale Ballet danst is gechoreografeerd door Toer van Schayk (die ook de kostuums en decors heeft ontworpen) met de schaats-scènes door Wayne Eagling. Vanaf het moment dat de gordijnen open gaan en we het eerste van vele prachtige decorstukken zien, word ik al een beetje betoverd.

Klein groot talent

Op het doorzichtige scherm dwarrelen sneeuwvlokjes die al deel uitmaken van een karakteristieke Amsterdamse gracht waarover de jonge dansertjes van de Nationale Balletacademie schaatsen. Je gelooft zonder twijfelen dat ze op echt ijs staan – zo vloeiend en vederlicht glijden ze over het toneel. De jongste dansers van de avond spelen een grote rol aan het begin van Notenkraker en Muizenkoning als de jonge Clara (Eline van der Korst) en Frits (Christian Mathot). Hun moeiteloze schakelen van uitbundige, vrolijke scènes naar de tedere kindermomenten is indrukwekkend, want klein als ze nog zijn, hun dansen en acteren is groots en genieten. Doordat de kinderen in de eerste akte zo’n grote rol hebben, is deze choreografisch minder interessant, maar daar staat tegenover dat het verhaal hierdoor des te begrijpelijker is en voor iedereen – ook voor hen die het verhaal niet kennen – goed te volgen.

Komisch met karakter

Dit wordt mooi in balans gebracht wanneer we bij Clara’s droom aanbelanden en de muizen opkomen. Zij zijn niet alleen dankzij hun geniale kostuums op en top muis, maar vooral door hun dans, met kromme handjes en typische muizensprongetjes, wat het een komisch randje geeft. Dan ondergaat het decor weer een van de vele imposante transformaties – imposanter dan ik tot nog toe heb gezien bij ballet – en verschijnt er een schitterend sneeuwlandschap met dansende sneeuwvlokjes. De danseressen dwarrelen vederlicht over het toneel in een fraaie choreografie en die combinatie geeft het ultieme kerstgevoel. Van daar worden we meegevoerd in de toverlantaarn, waar we genieten van allerlei soorten dans van over de hele wereld, zoals Spaanse, Arabische, Chinese, Russische en Griekse dans, met tot slot de Bloemenwals, ieder met een geheel eigen identiteit.

Plezier en prestatie

Wie er het meest uitsprong voor mij, was Maia Makhateli als de grote Clara. Vanaf het moment dat ze opkomt tot het moment waarop ze haar welverdiende applaus in ontvangst neemt, straalt ze en spatten de plezier en passie ervan af. Tegelijkertijd zet ze een perfecte dansprestatie neer met ontelbaar veel draaien en geweldige lijnen, een genot om naar te kijken. Daarbij danst ze niet alleen de grote Clara, maar heeft haar optreden ook nog de kinderlijke verwondering en speelsheid die zo goed bij een kinderdroom passen. Maia is niet voor niets een van mijn favoriete danseressen en weet ook deze avond weer mijn verwachtingen te overtreffen.

Genieten

Notenkraker en muizenkoning is een heerlijk ballet om zo veel redenen. Het is ontzettend toegankelijk en het is vooral magisch. Dat zei ik ook toen ik voor het eerst ballet zag en toen ik naar Christopher Wheeldons Cinderella ging, maar nu ik naar Notenkraker en muizenkoning ben geweest, vind ik dit toch echt het meest magische ballet dat ik tot nu toe gezien heb, niet alleen door de dansers, de kostuums en de decors, maar vooral doordat het voelt alsof ik een sprookje lees en zelf weer even kind ben. Dat is iets heel bijzonders.

Als je nog geen kerstplannen hebt, als je nog nooit naar ballet bent geweest of als je Notenkraker en muizenkoning nog niet gezien hebt, dan moet je hier zeker heen. Deze productie is één groot feestje en nog tot en met vrijdag 1 januari 2016 te bewonderen bij Nationale Opera & Ballet in Amsterdam. Buitengewoon fantastisch!

Fotografie: Angela Sterling