Het Nationale Ballet: Het Zwanenmeer

“Het ballet der balletten” is hoe Het Zwanenmeer vaak omschreven wordt en dat impliceert twee dingen: 1. je moet dit ballet gezien hebben en 2. het is een buitengewoon goed ballet. Ik wist dan ook niet hoe snel ik kaartjes moest kopen toen ik hoorde dat Het Nationale Ballet dit seizoen Het Zwanenmeer zou gaan dansen.

Mijn eerste en enige kennismaking (de talloze schaatsroutines op Tsjaikovski’s adembenemende en wereldberoemde “Swan Lake, Op.20, Act I: 9. Finale (Andante)” niet meegerekend) met Het Zwanenmeer was Black Swan, maar verder dan dat ging mijn kennis van deze klassieker dan ook niet. Het werd dus hoog tijd dat ik Het Zwanenmeer zelf zou zien. En waarom niet gelijk twee keer?

Frisse wind

Als het doek opgaat, zie ik meteen één van de vele prachtige decors, ontworpen door Toer van Schayk. Stuk voor stuk imposant en indrukwekkend door de prachtige details en de afwisselend serene en sinistere sfeer die ze creëren. Ook van Schayk’s kostuumontwerpen zijn wonderlijk – met name die van de volksdansers trekken mijn aandacht. Dit komt niet alleen door de kostuums, maar ook door de choreografie en dansers. De volksdansen hebben zo’n ander karakter dat de dansers als een frisse wind over het podium bruisen. Eén danseres springt er voor mij uit en dat is de toen negentienjarige Michaela DePrince.

In seizoen 2013/2014 begon ze bij de Junior Company en sinds afgelopen september is Michaela élève bij Het Nationale Ballet, met nu al een grote rol in één van de grootste balletstukken. Dat is niet niets en schept natuurlijk de nodige verwachtingen, ook bij mij, gezien ik Michaela al een tijdje volg en erg onder de indruk was van haar finale-optreden in de Youth America Grand Prix en de openlucht voorstelling het Vondelpark afgelopen jaar. Nu is dat niet anders: Michaela overtreft in ieder geval mijn verwachtingen als volksdanseres en zwaantje met haar balans tussen krachtig dansen dat er vederlicht uitziet, maar vooral ook met haar uitstraling. Zo ontspannen, alsof ze haar hand er niet voor omdraait en alleen maar volop geniet. Fantastisch!

Contrast

Natuurlijk is Michaela niet de enige danseres die indruk maakt. Eerste soliste Maia Makhateli heeft de moeilijke taak om niet één, maar twee totaal verschillende rollen te dansen, namelijk die van witte zwaan Odette (een prinses betoverd door Von Rothbart) en zwarte zwaan Odile (de dochter van Von Rothbart). Voor de ene rol moet ze zachtaardig, bescheiden en delicaat zijn, voor de andere venijnig en gepassioneerd. Maia laat dit contrast perfect zien; bijna alsof ze twee danseressen is.

Vol bewondering zit ik te kijken naar de dynamiek die Maia in de rollen van de witte en zwarte zwaan brengt, tot één van de meest-besproken momenten aanbreekt: de 32 fouettés die mensen, volgens de flyer, ademloos aanschouwen en meetellen. Ik zit zo ademloos te kijken dat ik de eerste zes of zeven al gemist heb voordat ik eraan denk om mee te tellen (en de tweede keer gebeurde dit weer), want wat is dat waanzinnig en knap, zeg!

Genieten

De contrasten tussen de witte en zwarte zwaan en tussen de beeldschone dans van de zwaantjes en de wervelende volksdansen zijn, samen met de bekende, prachtige muziek, wat dit zo’n geweldige productie maken, zeker met de grandioze choreografie van Rudi van Dantzig (in de versie van Marius Petipa en Lev Ivanov). De muziek, het decor, de kostuums, de choreografie en de dansers: het totale plaatje klopt en zorgen voor een bijzondere eerste (en tweede) ontmoeting en ervaring.

Want ja, Het Zwanenmeer is in mijn ogen inderdaad een klassieke productie die je als balletliefhebber zeker gezien moet hebben, en door Het Nationale Ballet buitengewoon goed uitgevoerd. Genieten!

Het Zwanenmeer is in maart voor de derde keer dit seizoen te zien bij Nationale Opera & Ballet. Ga naar de website voor meer informatie.

Fotografie: Angela Sterling